Επεμβάσεις για μεσοθηλίωμα υπεζωκότα
Το κακόηθες μεσοθηλίωμα υπεζωκότα (ή απλά μεσοθηλίωμα υπεζωκότα), είναι μία κακοήθης νόσος, η οποία εξορμάται από τα μεσοθηλιακά κύτταρα, δηλαδή τα κύτταρα που σχηματίζουν τη μεμβράνη που περιβάλλει την εσωτερική επιφάνεια των πλευρών, του μεσοθωρακίου και του διαφράγματος (τοιχωματικός υπεζωκότας) και την επιφάνεια του πνεύμονα (σπλαγχνικός υπεζωκότας).
Η επιλογές για τη θεραπεία του μεσοθηλιώματος υπεζωκότα εξαρτώνται από τον ιστολογικό του τύπο, την έκταση της νόσου, εάν δηλαδή είναι εξαιρέσιμη ή όχι και τη φυσική κατάσταση του ασθενούς.
Από τους τρεις ιστολογικούς τύπους του μεσοθηλιώματος υπεζωκότα, την ευμενέστερη βιολογική συμπεριφορά φαίνεται να έχει ο επιθηλιοειδής τύπος.
Στόχος του χειρουργείου, είναι η αφαίρεση όλης της μακροσκοπικά εμφανούς νόσου. Το χειρουργείο σε συνδυασμό με φαρμακευτική θεραπεία και ακτινοβολία (ανάλογα με την περίσταση) αποτελεί σημαντικό όπλο στην αντιμετώπιση του μεσοθηλιώματος υπεζωκότα επιθηλιοειδούς τύπου, σε περιπτώσεις εξαιρέσιμης νόσου, δηλαδή γενικά χωρίς απομακρυσμένες λεμφαδενικές μεταστάσεις ή μεταστάσεις σε άλλα όργανα, σε ασθενείς που βρίσκονται σε καλή φυσική κατάσταση.
Οι επεμβάσεις που διενεργούνται για τη χειρουργική αντιμετώπιση του μεσοθηλιώματος υπεζωκότα είναι οι ακόλουθες δύο. Το ποια από τις δύο θα χρησιμοποιηθεί εξαρτάται από την περίπτωση, καθώς και από τη φυσική κατάσταση, κυρίως καρδιοαναπνευστική, του ασθενούς.
Εξωυπεζωκοτική Πνευμονεκτομή
Η εξωυπεζωκοτική πνευμονεκτομή, είναι μία επέμβαση που διενεργείται για τη χειρουργική αντιμετώπιση του κακοήθους μεσοθηλιώματος υπεζωκότα (ή απλά μεσοθηλιώματος υπεζωκότα). Στόχος της είναι η αφαίρεση του συνόλου της μακροσκοπικά εμφανούς νόσου.
Η επέμβαση περιλαμβάνει την αφαίρεση ολόκληρου του πνεύμονα (πνευμονεκτομή), του τοιχωματικού υπεζωκότα, του περικαρδίου (ο σάκος εντός του οποίου βρίσκεται η καρδιά) και του ημιδιαφράγματος. Το περικάρδιο και το διάφραγμα ανακατασκευάζονται με τη χρήση συνθετικού υλικού. Η επέμβαση διενεργείται ανοικτά, δηλαδή με θωρακοτομή.
Η εξωυπεζωκοτική πνευμονεκτομή θεωρείται βαρεία επέμβαση. Για το λόγο αυτό, οι ασθενείς για αυτή την επέμβαση θα πρέπει να επιλέγονται πολύ προσεκτικά. Απαραίτητα απαιτούνται επαρκείς αναπνευστικές εφεδρείες και καλή καρδιακή λειτουργία. Ο λειτουργικός έλεγχος ρουτίνας ασθενών υποψηφίων για εξωυπεζωκοτική πνευμονεκτομή, περιλαμβάνει οπωσδήποτε τη διενέργεια σπιρομέτρησης, υπολογισμό διαχυτικής ικανότητας πνεύμονα, σπινθηρογράφημα ποσόστωσης και υπερηχογράφημα καρδιάς σε κόπωση ( stress echo).
Θεωρείται πως η κυριότερη ένδειξη για αυτή την επέμβαση, σε σχέση με την υπεζωκοτεκτομή και αποφλοίωση, είναι η διασπορά της νόσου στην επιφάνεια του πνεύμονα (σπλαγχνικός υπεζωκότας) και η διήθηση του υποκείμενου πνεύμονα.
Υπεζωκοτεκτομή και αποφλοίωση
Η επέμβαση αυτή περιλαμβάνει της αφαίρεση του τοιχωματικού και του σπλαγχνικού υπεζωκότα, καθώς και του περικαρδίου και του ημιδιαφράγματος (όταν είναι διηθημένα από νόσο). Στην υπεζωκοτεκτομή – αποφλοίωση ο πνεύμονας διατηρείται (δεν αφαιρείται). Το γεγονός αυτό κάνει την επέμβαση περισσότερο ανεκτή. Στόχος της επέμβασης είναι η αφαίρεση του συνόλου της μακροσκοπικά εμφανούς νόσου. Και αυτή διενεργείται ανοικτά, δηλαδή με τη διενέργεια θωρακοτομής.
Η επέμβαση αυτή θεωρείται ενδεδειγμένη ιδίως στην περίπτωση που η νόσος δεν επεκτείνεται στον υποκείμενο πνεύμονα.
Διαγνωστικές και Παρηγορικές επεμβάσεις για Μεσοθηλίωμα Υπεζωκότα
Εκτός από την εξωυπεζωκοτική πνευμονεκτομή και την υπεζωκοτεκτομή – αποφλοίωση που έχουν θεραπευτικό σκοπό, υπάρχουν άλλες επεμβάσεις που σκοπό έχουν τη διάγνωση ή την ανακούφιση από τα συμπτώματα της νόσου. Αυτές είναι:
Θωρακοσκοπική βιοψία υπεζωκότα
Όταν από τις εξετάσεις ενός ασθενούς υποπτευόμαστε ότι μπορεί να πάσχει από μεσοθηλίωμα, τότε χρειάζεται να πάρουμε ένα κομμάτι από τον υπεζωκότα, ώστε να αποσταλεί για ιστολογική εξέταση (βιοψία). Είναι σημαντικό να επιβεβαιώσουμε ότι πρόκειται για μεσοθηλίωμα και να προσδιορίσουμε τον ιστολογικό του τύπο (επιθηλιοειδής, σαρκωματοειδής, μικτός). Η επέμβαση διενεργείται κλειστά, δηλαδή με ελάχιστα επεμβατικό τρόπο (θωρακοσκοπικά). Σκοπός είναι η λήψη ενός αντιπροσωπευτικού τεμαχίου υπεζωκότα ώστε να τεθεί η διάγνωση.
Πλευρόδεση – τοποθέτηση μόνιμου υπεζωκοτικού καθετήρα
Οι ασθενείς που πάσχουν από μεσοθηλίωμα υπεζωκότα μπορεί να εμφανίσουν συχνά υπεζωκοτική συλλογή (πλευριτική συλλογή), δηλαδή συγκέντρωση υγρού στην υπεζωκοτική κοιλότητα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα το υγρό να συμπιέζει τον πνεύμονα και ο ασθενής να νοιώθει δυσκολία στην αναπνοή (δύσπνοια). Για να αντιμετωπιστεί αυτή η κατάσταση, συχνά απαιτείται η διενέργεια πλευρόδεσης. Η πλευρόδεση είναι μια διαδικασία, με την οποία δημιουργούνται οι συνθήκες ώστε ο πνεύμονας να «κολλήσει» στην εσωτερική επιφάνεια των πλευρών και να καταργηθεί η υπεζωκοτική κοιλότητα. Η προσκόλληση του πνεύμονα στην εσωτερική επιφάνεια των πλευρών και η συνακόλουθη κατάργηση της υπεζωκοτικής κοιλότητος έχει σαν αποτέλεσμα να ελαττώνεται σημαντικά ή και να καταργείται η παραγωγή υγρού που οδηγεί στην εμφάνιση υπεζωκοτικής συλλογής. Ως αποτέλεσμα ο ασθενής αναπνέει χωρίς δυσκολία και διατηρείται η ποιότητα της ζωή του.
Η πλευρόδεση γίνεται με ελάχιστα επεμβατικό τρόπο, με τοπική αναισθησία και μέθη.
Σε ασθενείς με εκτεταμένη νόσο, η πλευρόδεση μπορεί να μην είναι επιτυχής και η υπεζωκοτική συλλογή να συνεχίζει να εμφανίζεται. Σε αυτή την περίπτωση, ο θωρακοχειρουργός μπορεί να επιλέξει να τοποθετήσει στην υπεζωκοτική κοιλότητα του ασθενούς, ένα ειδικό σωληνάκι για μεγάλο χρονικό διάστημα. Μέσα από το σωληνάκι αυτό, ο ασθενής μπορεί να «αδειάζει» κατά βούληση το υγρό από την υπεζωκοτική κοιλότητα κάθε φορά που νοιώθει ότι δυσκολεύεται να αναπνεύσει, αντί να προσέρχεται στο νοσοκομείο και να υποβάλλεται σε επανειλημμένες θωρακοκεντήσεις.