Οισοφαγεκτομή
Η οισοφαγεκτομή είναι η επέμβαση που εκτελείται σε περίπτωση καρκίνου του οισοφάγου. Ανάλογα με την εντόπιση του καρκίνου, περιλαμβάνει την αφαίρεση ολόκληρου του θωρακικού οισοφάγου ή των 2/3 αυτού και την αντικατάσταση του (συνήθως) με τον στόμαχο.
Στην εικόνα αριστερά απεικονίζεται γραφικά, η αφαίρεση του οισοφάγου και η αντικατάσταση του με τον στόμαχο.
Πιο αναλυτικά:
Εάν ο καρκίνος εντοπίζεται στην ένωση με το στόμαχο (οισοφαγογαστρική συμβολή), ή στο κατώτερο τριτημόριο (1/3) του οισοφάγου, τότε η επέμβαση περιλαμβάνει την αφαίρεση σχεδόν των δύο τρίτων (2/3) του οισοφάγου και του ανώτερου τμήματος (θόλου) του στομάχου και την αντικατάσταση του με στο στόμαχο. Η επέμβαση αυτή ονομάζεται οισοφαγεκτομή κατά Ivor-Lewis ή οισοφαγεκτομή δύο πεδίων.
Εάν ο καρκίνος εντοπίζεται υψηλότερα, στο μέσο για παράδειγμα του οισοφάγου, τότε η επέμβαση που προτιμάται είναι η οισοφαγεκτομή κατά McKeown ή οισοφαγεκτομή τριών πεδίων.
Ο λειτουργικός έλεγχος των ασθενών που πρόκειται να υποβληθούν σε οισοφαγεκτομή, πρέπει οπωσδήποτε να περιλαμβάνει τη διενέργεια σπιρομέτρησης και υπερηχογραφήματος καρδιάς.
Με τις εξετάσεις αυτές, ο θωρακοχειρουργός εκτιμά, αν ένας ασθενής με καρκίνο του οισοφάγου, είναι σε φυσική κατάσταση τέτοια ώστε να υποβληθεί σε οισοφαγεκτομή.
Οισοφαγεκτομή κατά Ivor-Lewis
Στην οισοφαγεκτομή Ivor – Lewis, απαιτείται είσοδος και στην κοιλία και στο θώρακα, για αυτό και η επέμβαση ονομάζεται και οισοφαγεκτομή 2 πεδίων.
Πρώτα διενεργείται ο κοιλιακός χρόνος (φάση), δηλαδή η επέμβαση στην κοιλιά. Κατά τον κοιλιακό χρόνο ο χειρουργός, κινητοποιεί το στόμαχο και τον διαμορφώνει σε ένα σχήμα κυλινδρικού σωλήνα (γαστρικός σωλήνας), ώστε στη συνέχεια, κατά τον θωρακικό χρόνο, ο θωρακοχειρουργός να τον τοποθετήσει εντός του θώρακα και να τον συνδέσει (αναστομώσει), μετά την εκτομή του οισοφάγου, στο εναπομείναν τμήμα του οισοφάγου. Ταυτόχρονο διενεργείται και λεμφαδενικός καθαρισμός στους λεμφαδένες γύρω από τον στόμαχο.
Στον θωρακικό χρόνο, που ακολουθεί, ο θωρακοχειρουργός κινητοποιεί, δηλαδή αποκολλά από τους γύρω ιστούς, τον οισοφάγο μέχρι λίγο υψηλότερα της αζύγου φλέβας, δηλαδή περίπου τα 2/3 του οισοφάγου και τον αφαιρεί. Στη φάση αυτή, πραγματοποιεί και λεμφαδενικό καθαρισμό στο μεσοθωράκιο. Ακολούθως ανασύρει από την κοιλία τον γαστρικό σωλήνα, και αφού τον τοποθετήσει εντός του θώρακα, τον αναστομώνει (συνδέει) με το εναπομείναν τμήμα του οισοφάγου.
Οισοφαγεκτομή κατά McKeown
Στην οισοφαγεκτομή κατά McKeown, απαιτείται είσοδος, κατά σειρά, στο θώρακα και στην κοιλιά και η αναστόμωση (σύνδεση), γίνεται στον τράχηλο (λαιμό), γι’ αυτό και η επέμβαση αυτή ονομάζεται και οισοφαγεκτομή τριών πεδίων.
Πρώτα διενεργείται ο θωρακικός χρόνος. Ο θωρακοχειρουργός αποκολλά τον οισοφάγο σε όλο του το μήκος, από το οισοφαγικό τρήμα στο διάφραγμα έως τη θωρακική έξοδο, το όριο θωρακικής κοιλότητος και τραχήλου. Στη φάση αυτή διενεργεί και λεμφαδενικό καθαρισμό στο μεσοθωράκιο.
Ακολούθως, στον κοιλιακό χρόνο, ο χειρουργός παρασκευάζει τον στόμαχο και τον διαμορφώνει (όπως είδαμε παραπάνω) σε κυλινδρικό σωλήνα (γαστρικό σωλήνας).
Ο τρίτος ή αλλιώς τραχηλικός χρόνος, περιλαμβάνει μία λοξή τομή στο έξω αριστερό πλάγιο του τραχήλου. Στη φάση αυτή παρασκευάζεται η αυχενική μοίρα του οισοφάγου και διατέμνεται στο σημείο στο οποίο ο οισοφάγος από τον τράχηλο εισέρχεται στο θώρακα. Έπειτα, ανασύρεται με ειδική τεχνική ο γαστρικός σωλήνας, από την κοιλία, διαμέσου του θώρακα, στον τράχηλο και αναστομώνεται (συνδέεται) στο εναπομείναν τμήμα του οισοφάγου στον τράχηλο. Ανάλογα με την προεγχειρητική σταδιοποίηση, την εντόπιση του όγκου (εάν δηλαδή βρίσκεται στο ανώτερο τμήμα του θωρακικού οισοφάγου) και τον ιστολογικό του τύπο (πλακώδες καρκίνωμα) μπορεί στη φάση αυτή (πριν την σύνδεση), να διενεργηθεί και λεμφαδενικός καθαρισμός στον τράχηλο.
Προσπέλαση
Οι επεμβάσεις αυτές, μπορούν, ανάλογα με την εξειδίκευση της χειρουργικής ομάδος, να διενεργηθούν ανοιχτά, δηλαδή με λαπαροτομή και θωρακοτομή, ή με ελάχιστα επεμβατικό τρόπο (λαπαροσκοπικά και θωρακοσκοπική ή/και ρομποτικά).
Η ομάδα μας πραγματοποιεί τις επεμβάσεις αυτές με ελάχιστα επεμβατικό τρόπο, δηλαδή με συνδυασμό λαπαροσκοπικής και θωρακοσκοπικής χειρουργικής καθώς και με τη χρήση του χειρουργικού ρομποτικού συστήματος DaVinci (ρομποτικά).
Μετεγχειρητική παρακολούθηση – Παραμονή στο νοσοκομείο
Μετά την επέμβαση, ο ασθενής μπορεί να μεταφερθεί στη μονάδα εντατικής θεραπείας για μία ημέρα.
Ακολούθως επιστρέφει σε κανονικό δωμάτιο για συνέχιση της νοσηλείας του.
Ο ασθενής δε λαμβάνει τροφή, ούτε νερό από το στόμα, για μία περίοδο 5- 7 ημερών από την ημέρα του χειρουργείου. Αυτό γίνεται ώστε να δοθεί χρόνος στην αναστόμωση (σύνδεση) να επουλωθεί και να ισχυροποιηθεί. Στο διάστημα αυτό, ο ασθενής τρέφεται και ενυδατώνεται παρεντερικά, δηλαδή με τη χορήγηση ενδοφλεβίως ειδικών θρεπτικών διαλυμάτων (παρεντερική διατροφή ή σίτιση) που περιέχουν πρωτεΐνες, υδατάνθρακες, λιπαρά, ηλεκτρολύτες, ιχνοστοιχεία και βιταμίνες. Ταυτόχρονα χορηγούνται απευθείας στο έντερο μέσω ειδικού καθετήρα (νηστιδοστομία) που έχει τοποθετηθεί κατά τη διάρκεια της επέμβασης, αντίστοιχα θρεπτικά διαλύματα (εντερική διατροφή ή σίτιση). Στόχος είναι να προσφέρονται στον ασθενή θερμίδες αντίστοιχες με εκείνες που θα ελάμβανε εάν σιτιζόταν (και λίγο περισσότερες).
Την 5η – 7η ημέρα μετά την επέμβαση διενεργείται οισοφαγογραφία (ψηφιακή ή αξονική). Με την εξέταση αυτή, ελέγχουμε εάν η αναστόμωση είναι στεγανή. Εάν η εξέταση δείξει ότι η αναστόμωση είναι στεγανή , τότε ο ασθενής επανασιτίζεται σταδιακά από το στόμα. Αρχικά με υγρά (νερό, χυμοί) και σούπες και ακολούθως με πλήρη δίαιτα. Από την επανασίτιση, μέχρι και τη συμπλήρωση 3-4 εβδομάδων από την επέμβαση, η από του στόματος σίτιση γίνεται με αλεσμένη τροφή, ώστε η αναστόμωση να προστατευτεί από σκληρές τροφές που θα μπορούσαν να την τραυματίσουν. Μετά το πέρας της περιόδου αυτής, ο ασθενής δε χρειάζεται πλέον να αλέθει την τροφή του και μπορεί να σιτιστεί ελεύθερα.
Η παραμονή στο νοσοκομείο διαρκεί 10 – 14 ημέρες.