Τραυματικός Πνευμοθώρακας
Πνευμοθώρακας, ονομάζεται η κατάσταση στην οποία αέρας απελευθερώνεται μέσα στην υπεζωκοτική κοιλότητα, μεταξύ της εσωτερικής επιφάνειας των πλευρών και του πνεύμονα (εικόνα 1).
Όταν η αιτία του πνευμοθώρακα είναι το τραύμα, δηλαδή ο τραυματισμός του θώρακα, τότε ο πνευμοθώρακας ονομάζεται τραυματικός πνευμοθώρακας. Τραυματικός πνευμοθώρακας μπορεί να προκύψει μετά από αμβλύ ή διατιτραίνον τραύμα στο θώρακα. Παραδείγματα αμβλέος θωρακικού τραύματος είναι τα τροχαία ατυχήματα και οι πτώσεις, ενώ παραδείγματα διατιτραινόντων τραυματισμων του θώρακα είναι τα τραύματα από νύσσον όργανο ή από πυροβόλο όπλο.
Στον αμβλύ τραυματισμό του θώρακα, ο πνευμοθώρακας προκύπτει συχνότερα ως αποτέλεσμα τραυματισμού του πνεύμονα από τις αιχμές των σπασμένων πλευρών.
Στα διατιτραίνοντα τραύματα του θώρακα, ο πνευμοθώρακας δημιοργείται ως αποτέλεσμα απευθείας τραυματισμού του πνεύμονα από το νύσσον όργανο ή το βλήμα.
Τόσο στα αμβλέα, όσο και στα διατιτραίνοντα τραύματα, πνευμοθώρακας μπορεί να προκύψει και λόγω κάκωσης του τραχειοβρογχικού δένδρου, δηλαδή της τραχείας και των κύριων βρόγχων. Η κατάσταση αυτή είναι πολύ σοβαρή και χρειάζεται επειγόντως χειρουργείο για να διορθωθεί.
Από το σημείο τραυματισμού του πνεύμονα, εξέρχεται αέρας εκτός πνεύμονα και εντός της υπεζωκοτικής κοιλότητος. Με κάθε εισπνοή μία ποσότητα αέρα που εισέρχεται στον πνεύμονα, εξέρχεται στην υπεζωκοτική κοιλότητα από το σημείο του τραυματισμού. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη συσσώρευση αέρα μέσα στον ανένδοτο χώρο της υπεζωκοτικής κοιλότητος. Ο αέρας που συγκεντρώνεται εντός της υπεζωκοτικής κοιλότητος, πιέζει τον πνεύμονα. Όσο περισσότερος αέρας συγκεντρώνεται, τόσο αυξάνει ο πνευμοθώρακας και τόσο πιέζεται ο πνεύμονας. Αν η απώλεια αέρα εντός της υπεζωκοτικής κοιλότητος συνεχιστεί τότε δημιουργείται πνευμοθώρακας υπό τάση. Στον πνευμοθώρακα υπό τάση, συσσωρεύεται μεγάλη ποσότητα αέρα εντός της υπεζωκοτικής κοιλότητος, οπότε ο πνεύμονας ατελεκτατεί εντελώς και η καρδιά απωθείται προς την αντίθετη πλευρά.
Το αποτέλεσμα αυτής της απώθησης είναι η καταπληξία αποφρακτικού τύπου, η οποία εάν δεν αναταχθεί, οδηγεί σε καρδιακή ανακοπή και θάνατο.
Ο ασθενής με τραυματικό πνευμοθώρακα συνήθως παραπονείται για πόνο στο θώρακα, στο σημείο του τραυματισμού. Ανάλογα με το μέγεθος του πνευμοθώρακα μπορεί να παραπονείται για δύσπνοια. Η υποψία τίθεται με την κλινική εξέταση και η διάγνωση επιβεβαιώνεται με την απλή ακτινογραφία θώρακα και την αξονική τομογραφία θώρακα.
Εάν υπάρχει πνευμοθώρακας υπό τάση, ο ασθενής εμφανίζει δύσπνοια, πολύ χαμηλή πίεση και μεγάλη ταχυκαρδία.
Η αντιμετώπιση του πνευμοθώρακα επιτυγχάνεται με την τοποθέτηση σωλήνα κλειστής θωρακικής παροχέτευσης.
Ο σωλήνας εισάγεται στην υπεζωκοτική κοιλότητα του ασθενούς και συνδέεται σε μία συσκευή που ονομάζεται συσκευή Bulau. Με τον τρόπο αυτό, ο αέρας εξέρχεται από την υπεζωκοτική κοιλότητα και ο πνεύμονας επανεκπτύσσεται στην αρχική του κατάσταση. Όταν ο τραυματισμός του πνεύμονα επουλωθεί τότε ο σωλήνας κλειστής θωρακικής παροχέτευσης μπορεί να αφαιρεθεί.
Εξαιτίας του τραυματισμού του θώρακα και του πνεύμονα, εκτός από αέρα (πνευμοθώρακας), μπορεί να υπάρχει και αίμα εντός της υπεζωκοτικής κοιλότητος. Σε αυτή την περίπτωση γίνεται λόγος για αιμοπνευμοθώρακα.